20 câu hỏi tự luận quyết định 2957/qđ-byt ngày 10/07/2020 về hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh bạch hầu

1. Đại cương

• Khái niệm và đặc điểm của bệnh bạch hầu.
• Đường lây truyền, nguy cơ bùng phát dịch và tính nghiêm trọng của bệnh.

2. Tác nhân gây bệnh

• Mô tả vi khuẩn bạch hầu (Corynebacterium diphtheriae).
• Khả năng tồn tại và điều kiện bất lợi ảnh hưởng đến vi khuẩn.

3. Lâm sàng

• Các thể lâm sàng của bệnh bạch hầu: họng, thanh quản, mũi, da, mắt.
• Thời kỳ ủ bệnh, khởi phát, toàn phát và dấu hiệu nhận biết.
• Bạch hầu ác tính và biến chứng.

4. Cận lâm sàng

• Phương pháp lấy bệnh phẩm.
• Các xét nghiệm vi sinh xác định vi khuẩn và độc tố bạch hầu.

5. Chẩn đoán

• Chẩn đoán ca bệnh nghi ngờ.
• Chẩn đoán xác định qua lâm sàng và cận lâm sàng.
• Phân biệt bệnh bạch hầu với các bệnh lý khác.

6.  Điều trị

• Nguyên tắc điều trị.
• Sử dụng kháng độc tố bạch hầu (SAD).
• Phác đồ kháng sinh và hỗ trợ điều trị.
• Tiêu chuẩn xuất viện và theo dõi sau điều trị.

7. Phòng bệnh

• Cách ly và xử lý người bệnh nghi ngờ.
• Dự phòng bằng tiêm vaccine.
• Biện pháp đối với người tiếp xúc gần.

Câu 1: Khái niệm bệnh bạch hầu là gì?
Trả lời:
Bệnh bạch hầu là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra, có khả năng lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ người bệnh. Đặc trưng của bệnh là sự hình thành giả mạc tại các vị trí nhiễm trùng, thường gặp ở họng, mũi, hoặc thanh quản. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng như viêm cơ tim, tổn thương thần kinh, hoặc tử vong.
Ví dụ: Một người bị sốt cao, đau họng, và có màng trắng tại amidan nghi ngờ mắc bạch hầu và cần được chẩn đoán xác định.

Giải thích:
Phần "Đại cương" của tài liệu nêu rõ bệnh bạch hầu là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng, đòi hỏi nhận biết sớm để ngăn ngừa biến chứng và lây lan.

Câu 2: Vi khuẩn gây bệnh bạch hầu có đặc điểm gì?
Trả lời:
Vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae là trực khuẩn Gram dương, không sinh bào tử, có hình dáng hơi cong. Vi khuẩn này sản sinh độc tố gây tổn thương tại chỗ và toàn thân. Chúng tồn tại tốt trong điều kiện khô ráo và có thể lây lan qua giọt bắn, tiếp xúc trực tiếp hoặc qua vật dụng bị nhiễm khuẩn.
Ví dụ: Vi khuẩn gây bệnh bạch hầu được nuôi cấy từ mẫu bệnh phẩm hầu họng trong điều kiện môi trường đặc biệt.

Giải thích:
Phần "Tác nhân gây bệnh" nêu chi tiết đặc điểm vi khuẩn và cơ chế sinh độc tố, giúp điều trị hiệu quả bằng cách loại bỏ vi khuẩn và trung hòa độc tố.

Câu 3: Các thể lâm sàng của bệnh bạch hầu được phân loại như thế nào?
Trả lời:
Bệnh bạch hầu được chia thành các thể lâm sàng chính:

1. Bạch hầu họng: Thường gặp nhất, xuất hiện màng giả màu trắng hoặc xám ở amidan.
2. Bạch hầu thanh quản: Gây khàn tiếng, khó thở, có thể gây tử vong do tắc nghẽn đường thở.
3. Bạch hầu mũi: Dịch tiết có mùi hôi và màng giả tại mũi.
4. Bạch hầu da: Tổn thương loét da, phổ biến ở các khu vực nghèo khó.
5. Các thể khác: Bạch hầu mắt, tai, hoặc các vị trí khác.
   Ví dụ: Một bệnh nhân xuất hiện khàn tiếng và màng trắng trong cổ họng được chẩn đoán bạch hầu thanh quản.

Giải thích:
Phần "Lâm sàng" trình bày đầy đủ các thể bệnh và dấu hiệu nhận biết, giúp định hướng chẩn đoán và điều trị.